مطالعه انسان‌شناختی عوامل نابسامانی خانواده در محله سیروس شهر تهران
خانواده کوچک‌ترین و مهم‌ترین نهاد اجتماعی است، از این رو چنانچه دستخوش نابسامانی و مشکلات اقتصادی و اجتماعی شود، در وهله نخست بر روی سلامت روانی اعضا و سپس بر روی جامعه تاثیراتی آسیب‌زا و گاه جبران ناپذیر برجای می‌گذارد. با توجه به این مساله در پژوهش حاضر در محله سیروس شهر تهران بر روی یکی از مهم‌ترین مسائلی که دست به گریبان افراد آن بوده است، یعنی مسأله نابسامانی و آسیب‌دیدگی خانواده مطالعه کرده‌ایم. این پژوهش به روش کیفی انجام شده و به کار میدانی اتکا دارد و داده‌های آن بر اساس مشاهده و مصاحبه گردآوری شده‌اند. در این پژوهش،30 خانواده مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد عوامل نابسامانی خانواده در این محله در ذیل چهار محور اقتصادی، روانی، اجتماعی- فرهنگی و زیستی قابل دسته‌بندی است و تقریبا همه خانواده‌های محلۀ سیروس دست‌کم در یکی از ابعاد یاد شده و غالبا در بیش از یکی از این زمینه‌ها دچار آسیب هستند. همچنین عوامل اقتصادی نقش برجسته‌تری در ایجاد نابسامانی‌ها داشته و زمینه‌ساز آسیب در سایر ابعاد شده‌اند. آسیب‌هایی که متوجه خانواده‌ها می‌شود بسته به نوع خانواده (هسته‌ای، گسترده، بد سرپرست و یا تک والدی) متفاوت است. به علاوه دریافتیم که مسأله نابسامانی خانواده در این منطقه به مسأله‌ای فراگیر تبدیل شده و نوعی توالی نابسامانی در منطقه شکل گرفته که نیازمند چاره‌جویی جدی است.
کلید واژگان: خانواده بد سرپرست، خانواده تک والدی، عوامل اجتماعی- فرهنگی، عوامل روانی، عوامل زیستی، محله سیروس، مشکلات اقتصادی، نابسامانی خانواده.
این مقاله ابتدا در نشریه پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران به چاپ رسیده است و سپس در پایگاه نشریات الکترونیکی دانشگاه تهران با آدرس http://ijar.ut.ac.ir/?_action=articleInfo&article=30603&vol=4212 در دسترس عموم قرار گرفته است. انسان‌شناسی و فرهنگ با هدف فراهم آوردن امکان مطالعه مقاله‌های ارزشمند علمی- پژوهشی اقدام به بازنشر این مقاله کرده است.
